Lào, đất nước Triệu Voi hiền hòa, nổi tiếng với những ngôi chùa vàng rực rỡ và nền văn hóa đậm đà bản sắc. Trong đó, Bun Pi May, hay còn gọi là Tết cổ truyền Lào, là một trong những lễ hội quan trọng và được mong chờ nhất trong năm. Diễn ra vào giữa tháng 4 dương lịch, Bun Pi May không chỉ đánh dấu sự chuyển giao năm cũ sang năm mới theo Phật lịch mà còn là dịp để người dân thể hiện lòng kính trọng đối với Phật pháp, cầu chúc may mắn và tận hưởng những khoảnh khắc vui tươi bên gia đình và cộng đồng. Hãy cùng khám phá những điều thú vị và ý nghĩa trong lễ hội đặc sắc này !
Ngày 14/4 – Wan Sungkhan Luang: Khởi đầu thanh tẩy:
Wan Sungkhan Luang (ວັນສັງຂານຫຼວງ) theo tiếng Lào có nghĩa là “ngày cuối cùng của năm cũ” .Lễ hội té nước ở Lào được gọi là Bun Pi May (ປີໃໝ່ລາວ), hay còn được biết đến với các tên gọi khác như Pi Mai, Pee Mai, Koud Song Kane hay Bunhot Nậm. Đây là Tết cổ truyền của Lào, diễn ra vào khoảng giữa tháng 4 hàng năm, thường từ ngày 13 đến 15 hoặc 16 tháng 4 dương lịch.
Ý nghĩa sâu xa của ngày này là thời điểm để mọi người nhìn lại những điều đã qua trong năm cũ, gột rửa những điều không may mắn và chuẩn bị tâm thế đón chào một năm mới an lành và thịnh vượng. Các hoạt động chính diễn ra trong ngày Wan Sungkhan Luang bao gồm:
Dọn dẹp nhà cửa và nơi làm việc: Người dân Lào tin rằng việc dọn dẹp sạch sẽ không gian sống và làm việc sẽ giúp xua đuổi những điều tiêu cực của năm cũ, tạo không gian thoáng đãng để đón nhận những điều tốt đẹp trong năm mới.
Chuẩn bị nước thơm và hoa: Nước thơm được pha chế tỉ mỉ từ các loại thảo dược và hoa có hương thơm dịu nhẹ như hoa champa (hoa sứ Lào), hoa lài, hoa hồng… Loại nước này tượng trưng cho sự thanh khiết, may mắn và được sử dụng trong các nghi lễ quan trọng của lễ hội. Hoa tươi được hái và trang trí khắp nhà cửa, chùa chiền, tạo không khí tươi vui, rộn ràng.
Tắm Phật: Đây là một nghi lễ trang trọng và ý nghĩa, thể hiện lòng tôn kính đối với Đức Phật. Người dân nhẹ nhàng rưới nước thơm lên các tượng Phật tại chùa và tại nhà. Nước tắm Phật được tin rằng sẽ mang lại phước lành, sức khỏe và sự thanh tịnh cho người thực hiện nghi lễ. Sau khi tắm Phật, người ta thường hứng lại nước thơm để mang về nhà, cầu mong sự bình an cho gia đình.
Bun Pi May – Lễ hội té nước độc đáo
Điểm đặc trưng và nổi tiếng nhất của Bun Pi May chính là tục té nước. Hoạt động này diễn ra sôi nổi nhất vào những ngày tiếp theo, nhưng sự chuẩn bị cho những “cuộc chiến” té nước đã bắt đầu từ ngày 14/4. Tục té nước trong Bun Pi May không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về mặt tâm linh và văn hóa. Nước được coi là biểu tượng của sự thanh tẩy, gột rửa những điều không may mắn, bệnh tật và mang lại sự tươi mát, sinh sôi nảy nở. Việc té nước vào nhau là một hành động chúc phúc, cầu mong một năm mới mát mẻ, an lành, hạnh phúc và thịnh vượng
Trong những ngày diễn ra lễ hội, đặc biệt là sau ngày 14/4, khắp các đường phố và ngõ hẻm ở Lào trở nên náo nhiệt với những “cuộc chiến” té nước vui nhộn. Người dân sử dụng mọi vật dụng có thể chứa nước như xô, chậu, súng phun nước để té vào nhau, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Du khách đến Lào vào thời điểm này cũng không thể tránh khỏi sự “tấn công” bằng nước, nhưng đây lại là một trải nghiệm thú vị và đáng nhớ, thể hiện sự cởi mở và thân thiện của người dân địa phương.
Các hoạt động văn hóa đặc sắc trong dịp Bun Pi May: Bên cạnh tục té nước, Bun Pi May còn có nhiều hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc khác, thể hiện bản sắc độc đáo của dân tộc Lào:
Nghi lễ buộc chỉ cổ tay (Baci): Đây là một nghi lễ quan trọng, thường được tổ chức tại nhà hoặc tại chùa. Các sợi chỉ màu (trắng, đỏ, vàng, xanh, đen) được buộc vào cổ tay của những người tham gia, tượng trưng cho sự đoàn kết, may mắn và bình an. Người lớn tuổi hoặc những người có uy tín trong cộng đồng sẽ thực hiện nghi lễ này, kèm theo những lời chúc tốt đẹp.
Rước tượng Phật: Tại các thành phố lớn như Luang Prabang, nghi lễ rước tượng Phật Phra Bang, biểu tượng linh thiêng của quốc gia, diễn ra trang trọng. Người dân thành kính dâng hoa, nước thơm và cầu nguyện cho một năm mới an lành.
Đắp tháp cát: Tại các bãi sông, người dân cùng nhau đắp những tháp cát với nhiều hình dáng và kích thước khác nhau, trang trí bằng hoa và dây ruy băng. Tháp cát tượng trưng cho những ngọn núi thiêng Meru trong Phật giáo, mang ý nghĩa cầu mong sự an lành và thịnh vượng.
Múa lăm vông và các trò chơi dân gian truyền thống: Khắp nơi vang lên những điệu múa lăm vông uyển chuyển và những bài hát mừng năm mới rộn ràng. Người dân cùng nhau tham gia các trò chơi dân gian như ném còn, đua thuyền… tạo không khí vui tươi, sôi động.
Ẩm thực đặc trưng trong ngày Tết Lào: Trong dịp Bun Pi May, người dân Lào thường chuẩn bị những món ăn truyền thống đặc biệt như khao niao (xôi), lap (gỏi thịt), tam maak hung (nộm đu đủ)… để cúng dường và thưởng thức cùng gia đình, bạn bè.
Thời điểm lý tưởng để trải nghiệm Bun Pi May:
Tháng 4 là thời điểm nóng nhất trong năm ở Lào, nhưng chính cái nóng này lại làm cho những hoạt động té nước trong Bun Pi May trở nên đặc biệt thú vị và sảng khoái. Nếu bạn có kế hoạch du lịch Lào, đây là thời điểm tuyệt vời để trải nghiệm một trong những lễ hội độc đáo và sôi động nhất Đông Nam Á. Một số địa điểm nổi tiếng tổ chức Bun Pi May sôi động mà bạn không nên bỏ lỡ là Luang Prabang, Viêng Chăn và Vang Vieng. Tại đây, bạn sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội tưng bừng, tham gia vào các hoạt động truyền thống và cảm nhận sự thân thiện, mến khách của người dân Lào. Lời khuyên cho du khách khi tham gia lễ hội: Hãy chuẩn bị tinh thần “ướt át”, mang theo quần áo thoải mái, nhanh khô và bảo vệ các thiết bị điện tử của bạn khỏi nước. Đồng thời, hãy tôn trọng các nghi lễ truyền thống và tham gia vào lễ hội với tinh thần cởi mở và vui vẻ.
Lễ hội Bun Pi May, đặc biệt là ngày 14 tháng 4 – Wan Sungkhan Luang, không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là biểu tượng cho tinh thần lạc quan, lòng nhân ái và sự gắn kết cộng đồng của người dân Lào. Với những nghi lễ truyền thống độc đáo, những hoạt động vui chơi sôi động và đặc biệt là tục té nước mang đậm ý nghĩa, Bun Pi May chắc chắn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên và những kỷ niệm đáng nhớ về đất nước Lào xinh đẹp. Hãy đến và cảm nhận không khí tết cổ truyền tưng bừng và ấm áp tại xứ sở Triệu Voi!
